Rum Kesimi kara para aklama üssü oldu

Bankacılık sistemi uzun süredir sorgulanan Rum yönetimi, son zamanlarda da yatırım karşılığı verilen "altın pasaport" uygulamasıyla gündemde. Güney Kıbrıs'ın "Altın Pasaport" dağıtımından elde edilen gelir ise 6 milyar dolara yakın.

Amerikan Dışişleri Bakanlığı tarafından bu yılın başında açıklanan "Uluslararası Narkotik Denetim Stratejisi" isimli rapor, kara para trafiğine dair önemli bulgular içeriyor. Raporun ikinci bölümü finansal suçlara ayrılıyor. Bu bölümde dikkat çekilen hususlardan biri "Altın Pasaport" uygulaması.

"Yasa dışı gelirlerin aklandığı tehlikeli bir program" 

Rum yönetiminin, 2008-2017 yılları arasında yatırım karşılığı vatandaşlık vererek ve pasaport dağıtarak 5 milyar 700 milyon dolar gelir elde ettiğine işaret ediliyor. "Altın Pasaport" almak isteyenlerin bir şirket kurarak Rum bankalarına belirlenen miktarda para transferi yapması yeterli. Paravan şirketi kurmak sadece 24 saat sürüyor ve şirketi kurmak için Ada'ya gitmenize bile gerek kalmıyor. Ancak aktarılan paranın kaynağı sorgulanmıyor. Bu yüzden de Altın Pasaport uygulaması, Amerikan Dışişleri Bakanlığı'nın raporunda, "yasa dışı gelirlerin aklandığı tehlikeli bir program" olarak nitelendiriliyor. 

Raporda; kumarhanelerin ve bankacılık sektöründeki denetimsizliğin de Güney Kıbrıs'ı kara para aklamaya uygun bir sahaya dönüştürdüğüne vurgu yapılıyor. Güney Kıbrıs Rum Kesimi, bu gerekçelerle kara para aklanan ülkeler listesinin gri kategorisinde yer alıyor. 

En çok mevduat sahipleri Rus ve Ukrayna vatandaşları

Rum bankalarında açılan hesaplarda bulunan kaynağı belirsiz yabancı mevduatlar uzun yıllardır tartışma konusu. Yakın bir geçmişe kadar yabancı mevduatlardaki paranın toplam değeri, ülkenin gayri safi milli hasılasının yarısından fazlaydı. Mevduat sahipleri ise ağırlıklı olarak Rusya ve Ukrayna vatandaşlarıydı.

2013 yılı istatistiklerine göre Rum bankalarındaki her 2 avrodan biri Ruslara aitti. Rus vatandaşlarının Rum Kesimi'ndeki mevduatlarının toplamı 10 milyar avroyu aşmıştı. Ancak 2013 yılındaki ekonomik kriz sırasında Rum yönetimi, 100 bin avronun üzerindeki hesaplara yüzde 30 vergi koydu. Rusya ile Rum Kesimi arasında krize neden olan bu adımın ardından Rus vatandaşlarına ait mevduatlardaki para 5 milyar avronun altına geriledi.  Rum bankalarındaki Rus mevduatlarının bir dönem yüzde 37 olan payı bugün sadece yüzde 6. 

Kıbrıs Rum Kesimi örgütlerin kara para akladığı başlıca yerlerden

Avrupa Birliği de Güney Kıbrıs'taki şaibeli para trafiğini sorguluyor. Birliğin İçişleri Komiserliği tarafından hazırlanan son raporda, Güney Kıbrıs'ta aklanan kara paranın sadece Rusya kaynaklı olmadığı konusunda uyarılar var. Avrupa Birliği'ne göre tüm kıtada 3 bin 700'den fazla suç örgütü var. Kıbrıs Rum Kesimi bu örgütlerin elindeki kara paranın aklandığı başlıca yerlerden biri olarak gösteriliyor. 

Rum Merkez Bankası, geçtiğimiz Aralık ayında Brüksel'in uyarıları sonucunda ülkedeki bankalara yönelik denetimlerini sıklaştırmıştı. Yabancılara ait çok sayıda mevduat hesabı kapatıldı. Son beş yılda kapatılan hesapların sayısı 20 binden fazla. Bunun, Rum bankacılık sistemine maliyeti ise 5 milyar avro. 

Güney Kıbrıs'ta son iki yılda kara para aklama suçu nedeniyle açılan davalarda 61 kişi çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı. 

Uluslararası kuruluşlar, bankaların denetlenmesi için başlatılan mücadelenin memnuniyet verici ancak yetersiz olduğunda hem fikir.